Калі вы хочаце купіць дом у невялікай вёсцы, пазнаёміцца з мясцовымі жыхарамі, даведацца, чым жыве той ці іншы населены пункт, едзьце ў вёску напярэдадні прыезду аўталаўкі.
Ужо за гадзіну да гэтай значнай для вяскоўцаў падзеі людзі пачынаюць выходзіць са сваіх дамоў, збірацца ў цэнтры вёскі. І прадукты – далёка не галоўная мэта такіх выхадаў. Тут прывыклі так забаўляць сябе, слухаць
сельскія навіны, дзяліцца сваімі праблемамі. Аўталаўка прывязе мноства тавараў, але яшчэ некаторы час пасля яе прыезду людзі будуць абмяркоўваць жыццёвыя справы. Вось і сёння для таго, каб пазнаёміцца яшчэ з адной выдатнай вёсачкай, размешчанай на тэрыторыі Каменскага сельсавета, Бярозаўкай, мы прыязджаем сюды за гадзіну да прыезду крамы на колах…
Наша падарожжа вырашаем пачаць з цікавага знаёмства. Алена Макараўна Смоляр у вёсцы за галоўную. Яна – стараста, або, як прынята называць такіх людзей афіцыйна, упаўнаважаная па вёсцы. Дапамагае вырашаць праблемы вяскоўцаў яна далёка не таму, што яе выбралі на гэтую пасаду. Алена Макараўна такі чалавек: заставацца ўбаку, калі людзям патрэбна дапамога, у яе ніколі не атрымлівалася. «Немагчыма жыць сваім жыццём, заставацца абыякавым, калі ты жывеш у вёсцы», – кажа наша суразмоўніца. На яе думку, у вёсцы людзі жывуць па-іншаму. Для таго, каб дапамагчы чалавеку, тут не трэба быць яму блізкім сваяком або добрым сябрам. Дапамагаюць проста так, бескарысліва, таму што ў сельскай мясцовасці людзі прывыклі да ўдзелу ў іх жыцці іншых людзей…
З жанчынай сустракаемся ў двары яе дома, які, дарэчы, знаходзіцца на самай ускраіне, каля лесу. Жыве яна адна. Муж памёр, дзеці – у горадзе. Кажа, што сумаваць не прыходзіцца, таму што тут заўсёды ёсць чым заняцца.
Улетку, зразумелая справа, акрамя агарода ёсць яшчэ і лес. Вось дзе раздолле, вось дзе прыгажосць! Наша суразмоўніца з асалодай заплюшчвае вочы – успамінае свае доўгія прагулкі па лесе. Дарэчы, каля яе дома, лес пачынаецца з найпрыгажэйшага бярозавага гаю. Чаканая справа: назва вёскі, па словах мясцовых жыхароў, менавіта адсюль i пайшла. Бяроз у акрузе нямала. Улетку прыгажуні шумяць сваімі зялёнымі хвалістымі «кучарамі», восенню становяцца яскрава-жоўтымі, быццам жартуюць з сонцам. Вось і сёння так утульна шамацяць сельскія прыгажуні. Здаецца, варта толькі прыслухацца, і даступна стане размова стройных сябровак…
Тут жа, за домам Алены Макараўны, – помнік салдатам, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. За iм даглядаюць і сельсавет, і замацаваныя арганізацыі, але асноўнай гаспадыняй усё-такі лічыцца пажылая вяскоўка. Менавіта яна даглядае за кветнікамі, палівае дрэвы, прыбірае апалае лісце. Успамінае, што калісьці даўно сюды прыязджалі сваякі нейкага загінуўшага салдата. Так яны свякрухі нашай суразмоўніцы прапаноўвалі грошы для таго, каб яна не забывала пра помнік, прыходзіла сюды, наводзіла парадак, ставіла кветкі. Катэгарычная была бабуля: «Як жа я магу забыць?! Не патрэбныя мне вашы грошы. Даглядалi і будзем даглядаць!» Добры прыклад быў для Алены Макараўны.
Сцяпан Раманавіч Васкевіч таксама збіраецца за прадуктамі. Дайсці ў цэнтр вёскі ён ужо не можа – здароўе і ўзрост не дазваляюць. Але аўталаўка спыніцца побач з домам, і паважаны ў вёсцы чалавек спяшаецца прыгатаваць грошы, пакет, надзець чыстую вопратку. Усё ж такі ідзе да людзей! Яго жонка, Надзея Іванаўна, з усмешкай праводзіць свайго мужа. Яна наогул любіць ўсміхацца – жыццярадасны і актыўны чалавек. А ўзрост… Ад яго не ўцячэш. Гады здароўя не дадаюць. Але вось уменне гэта – глядзець на ўсё з радасцю, з надзеяй, з любоўю з гадамі Надзея Іванаўна не страціла. За 90 ўжо бабулі, як і любімаму мужу. Больш за 70 гадоў разам жывуць Васкевічы. Прычым такое жыццё пражылі – у прыклад многім. Ён да гэтага часу збіраецца да аўтакрамы з пытаннем: «Што табе купіць?» Шмат жартуе, і яна з задавальненнем смяецца над яго жартамі. Кажа, што выбраў яе за незвычайную сціпласць.
Дзівіцца, як цяпер усё змянілася: «Мужчыны перасталі запрашаць жанчын на спатканні. Лаюцца, груба размаўляюць. Жанчыны пра сціпласць забыліся. А яшчэ бачыў, што мужчыны перасталі насіць шкарпэткі. Як так атрымалася?».
«Маладыя няхай вучацца чуць адзін аднаго. І танцаваць больш трэба. Танцы вельмі збліжаюць!» – раяць мясцовыя старажылы.
Жывёлы ў вёсцы ў асаблівай пашане. Тут ніхто не дазволіць сабе штурхнуць сабаку, або стукнуць ката. Пажылыя людзі замілоўваюцца нашымi чацвераногімi сябрамi, размаўляюць з імі, гуляюць па вёсцы ў iх асяроддзі. Практычна ва ўсіх ёсць мянушкі. І нават, калі пажылы чалавек можа пераблытаць назву якіх-небудзь лекаў, дзень тыдня, час выхаду ў эфір выпуска навін, імя суседскага ката не забываюць. «Яны ж, як людзі», – заўважаюць у размове з намі.
У цэнтры вёскі сустракаем статнага мужчыну. Са здзіўленнем даведваемся, што Уладзіміру Сцяпанавічу 87 гадоў. Усё жыццё мужчына пражыў у вёсцы, і кажа, што гэта і ёсць яго галоўны сакрэт здароўя і даўгалецця. Таксама заўважае: «Не варта піць, курыць. Замест гэтага лепш больш рухацца. У вёсцы на месцы ніхто не сядзіць. Людзі ходзяць у лес, працуюць у агародзе, дачнікі будуюць свае дамы, наводзяць парадак у двары. Я ўсё жыццё ў руху правёў і ўсім раю».
Прагульваемся па вёсцы. Вось невялікі і акуратны домік. Яго ўладкоўвае нейкі дачнік. Прыязджае часта, з усёй сям’ёй. Побач яшчэ адзін дагледжаны дом. Яго таксама купіла сям’я з горада. Плануюць жыць тут летам. У апошні час пакупнікоў вельмі шмат. Дужы вясковы дом у маляўнічым месцы – лепшае ўкладанне грошай. Так лічаць гараджане, якія прыязджаюць сюды адпачываць, набірацца сіл, напаўняцца станоўчай энергетыкай. Практычна ў канцы вёскі, ля трасы, стаіць дом аднаго з самых вядомых мастакоў Мазыршчыны, лаўрэата шматлікіх творчых конкурсаў, таленавітага педагога Мікалая Дубровы. Яшчэ пры жыцці ён высадзіў тут дрэвы – усё марыў пра сад. Не давялося прайсціся па цяністай алеі знакамітаму земляку. Але, магчыма, гэта зробяць яго дзеці і ўнукі…
Юлiя ПРАШКОВIЧ, фота Сяргея БАРАВIКА.
